Edukacja inwestora, Inwestowanie, Regulacje bankowe

Zmiana MSR 39 na MSSF 9: chudsze banki?

16 stycznia 2018 • By

Zmiana MSR 39 na MSSF 9

W poprzednich artykułach w tym cyklu przedstawiłem Wam niezbędne minimum, które potrzebujemy do próby zrozumienia zmian nadchodzących w systemie bankowym. W tym finałowym artykule przyjrzymy się jakie czekają zmiany w sektorze bankowym. I na końcu podsumuję Wam moją przygodę z tym cyklem edukacyjnym.

Zanim zaczniemy, jeżeli nie przeczytaliście poprzednich wpisów z tego cyklu edukacyjnego a jesteście początkującym inwestorem, to gorąco zachęcam do zgłębienia tej wiedzy. Bo prawdopodobnie czytając ten artykuł niewiele zrozumiecie.

Zmiana MSR 39 na MSSF 9: cykl

To jest wpis z cyklu edukacyjnego:

„W gąszczu informacji regulacji bankowych”

  1. W gąszczu informacji regulacji bankowych 
  2. Wartość godziwa: w jaki sposób ustalamy wartość danego instrumentu
  3. Efektywna stopa procentowa: po co to komu?
  4. Wycena w zamortyzowanym koszcie: w jaki sposób wyceniamy instrumenty finansowe
  5. IRR: podstawowy wzór, excel, amortyzacja kosztów
  6. Skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów
  7. Zmiana MSR 39 na MSSF 9: chudsze banki?<— jesteś tutaj

Zmiana MSR 39 na MSSF 9: skąd informacja?

Sprawozdanie finansowe banków to kopalnia wiedzy. Dlatego długo nie musiałem szukać informacji o zmianach. Zanim zaczniemy napiszę Wam krótko jak wpadłem na informację o zmianach w systemie bankowym.

Po 1: czytając rekomendacje PKOBP o systemie bankowym natknąłem się na poniższą grafikę (pisałem o niej Wam również w pierwszym artykule rozpoczynającym ten cykl):

Źródło: Raport sektorowy PKOBP

Przykładowo: jeżeli jesteście ciekawi czym jest parametr LIP to możecie sobie poczytać o nim w sprawozdaniu finansowym Aliora za 2016 rok. Tutaj link.

Po 2: ostatnio na posiedzeniu ECB była mowa o zmianach w systemie bankowym. U Michała znajdziecie wpis pod tym linkiem.

Po 3: jeżeli nie ogarniacie za bardzo o co chodzi z kapitałami Tier1 itd (generalnie po co bankowi kapitały własne). To informacje znajdziecie w cyklu u Michała, który razem tworzyliśmy. Dodatkowym źródłem informacji może być opracowanie KNF o sektorze bankowym: tutaj link.

Zmiana MSR 39 na MSSF 9: zmiany

W sprawozdaniu finansowym PKOBP za 2016 możemy przeczytać, że zmianie ulegną przede wszystkim:

  • klasyfikacja i wycena instrumentów finansowych
  • rozpoznawanie i kalkulacja utraty wartości instrumentów
  • rachunkowość zabezpieczeń

Do jakich części sprawozdania finansowego mogą nam wpaść poszczególne grupy i jak będą wycenianie? Trzy kluczowe punkty poniżej:

  • zamortyzowany koszt liczony przy wykorzystaniu efektywnej stopy procentowej (dalej „zamortyzowany koszt”),
  • wycena do wartości godziwej przez pozostałe dochody całkowite (dalej „FVOCI” – ang. fair value through other comprehensive income),
  • wycena do wartości godziwej przez wynik finansowy (dalej „FVP&L” – ang. fair value through profit or loss).

Po co Wam rzuciłem o tym informację i pisałem o tym w poprzednich artykułach?  A dokładnie po to żebyście sobie zerknęli w jaki sposób poszczególne instrumenty będą klasyfikowane do poszczególnych grup. Bo przykładowo często patrzymy tylko na rachunek zysków i strat. A rachunek pozostałych dochodów omijamy. A w nim możemy znaleźć bardzo ciekawe informacje. A jak możecie zauważyć powyżej to niektóre instrumenty będą wyceniane do pozostałych całkowitych dochodów. Przejdźmy teraz do kolejnego, najważniejszego akapitu. Czyli do utraty wartości.

Zmiana MSR 39 na MSSF 9: utrata wartości

Teraz przejdziemy do najważniejszej rzeczy. Czyli do zmian MSR 39 na MSSF 9. Jak możemy wyczytać ze sprawozdania to MSR 39 opierał się na tzw. koncepcji strat poniesionych. Czyli jak sobie zerkniemy do sprawozdania banków na odpisy z tytułu utraty wartości kredytów to znajdziemy informację ile bank „stracił” (dlatego zapisałem w cudzysłowie bo bank np. takie paczki niespłacalnych kredytów może sprzedać i jakąś część gotówki do niego wróci). Strata pojawiała się w książce w momencie gdy takową bank poniósł. A teraz do gry wchodzą nowe przepisy: czyli MSSF 9, które nakazują wliczać oczekiwaną stratę. Jak to dokładnie będzie wyglądać? O tym w kolejnym akapicie.

Zmiana MSR 39 na MSSF 9: oczekiwana strata

Poniższa grafika bardzo dużo wyjaśnia. Popatrzcie na koszyki kredytów i informacje w jaki sposób będą ujmowane straty:

Źródło: Sprawozdanie finansowe PKOBP za 2016 rok

Zerknijcie w jaki sposób podzielone są kredyty i pożyczki według metod kalkulacji odpisów. Zainteresowała mnie informacja o IBNR (skrót na powyższej grafice).

Źródło: Sprawozdanie finansowe PKOBP za 2016 rok

A tak wygląda definicja największej bazy kredytów IBNR i posiada ona bardzo małe odpisy z tytułu utraty wartości. W porównaniu do metody portfelowej. Gdzie  ponad połowa jest odpisywania.

metoda grupowa (IBNR), stosowana dla kredytów, w odniesieniu do których nie zidentyfikowano przesłanek indywidualnej utraty wartości, ale stwierdzono możliwość wystąpienia poniesionych ale nierozpoznanych strat. Jeśli na poziomie indywidualnej ekspozycji strata nie zostanie rozpoznana, ekspozycja podlega zaszeregowaniu do portfela aktywów o podobnej charakterystyce ocenianego grupowo i obejmowana jest ustalonym dla danej grupy odpisem z tytułu zaistniałej niezaraportowanej straty (odpisem IBNR).

Źródło: Sprawozdanie finansowe PKOBP za 2016 rok

Dobra, żeby nie przedłużać: o co chodzi z oczekiwaną utratą wartości?

Istotne w przypadku banków będzie ocena ryzyka kredytowego danej osoby. Jeżeli na danym kredycie wzrośnie ryzyko kredytowe, które będzie swojego rodzaju informacją o potencjalnej oczekiwanej stracie to bank będzie musiał zaksięgować 12 miesięczne oczekiwane straty (dla koszyka z małą potencjalną utratą wartości). A w przypadku znacznego wzrostu oczekiwanego ryzyka kredytowego bank będzie musiał zaksięgować dożywotnie oczekiwane straty kredytowe. 

Czyli będzie katastrofa w systemie bankowym? Nikt tego nie wie, ale z tego co Wam opisałem w tym artykule to tylko czubek góry lodowej. Bo tak naprawdę banki będą musiały się dostosować do nowych przepisów. Przyznam się szczerze, że siedzę już kolejny tydzień nad tą sprawa a nie zrozumiałem jej jeszcze dobrze. Więc nie wydaje żadnych opinii na ten temat. W ramach podsumowania warto zerknąć na kilka kluczowych elementów, które wskazał bank PKOBP.

Zmiana MSR 39 na MSSF 9: podsumowanie banku

Poniżej wkleję Wam ostatni cytat ze sprawozdania banku, który bardzo fajnie pokazuje ile rzeczy musimy znać. I ile rzeczy musi zostać uwzględnionych podczas implementacji nowych przepisów. Pogrubię Wam niektóre wyrazy, które moim zdaniem są najistotniejsze:

Grupa Kapitałowa zakłada, że wprowadzenie nowego modelu utraty wartości opartego na koncepcji straty oczekiwanej i w efekcie wcześniejszego rozpoznania straty będzie miało wpływ szczególnie na wysokość odpisów dla ekspozycji zaklasyfikowanych do koszyka 2. W zakresie wpływu MSSF 9 na wymogi kapitałowe, zgodnie z wersją wstępną dokumentu CRRII / CRD V opublikowaną 23 listopada 2016 roku, Grupa Kapitałowa będzie miała prawo uwzględnić tymczasowo dodatkowy składnik funduszy własnych w ramach Tier 1, związany z wdrożeniem MSSF 9. Dodatkowy składnik funduszy własnych ma na celu w sposób stopniowy (tj. w ciągu 5 lat, z gradacją liniową 20% rocznie) uwzględnić wpływ istotnego wzrostu odpisów na poziom kapitałów.

Dodatkowy składnik funduszy własnych miałby być kalkulowany jako różnica w poziomie odpisów oczekiwanej straty kredytowej w horyzoncie trwania ekspozycji i oczekiwanej straty kredytowej 12-miesięcznej dla kredytów z istotnym wzrostem ryzyka kredytowego. Zgodnie z projektem CRRII, Grupa Kapitałowa będzie miała prawo rozpoznania 100% tej różnicy jako składnik funduszy własnych w 2018 roku, w 2019 roku możliwe będzie rozpoznanie 80% tej wartości; w kolejnych latach będą to odpowiednio poziomy 60%; 40% i 20%. Spadek funduszy własnych wynikający ze zmiany horyzontu kalkulacji odpisów z okresu ujawnienia (parametr LIP) do 12 miesięcy zostanie w całości uwzględniony już w kalkulacji współczynnika wypłacalności na moment wdrożenia MSSF 9. Ilościowa ocena wpływu zmian w zakresie utraty wartości na sprawozdania finansowe nie jest jeszcze dostępna przede wszystkim z uwagi na aktualnie toczące się prace związane z implementacją założeń ustalonych w projekcie analiza luki w modelach ryzyka kredytowego.

Źródło: Sprawozdanie finansowe PKOBP za 2016 rok

Zmiana MSR 39 na MSSF 9: kupić czy sprzedać?

Jest bardzo dużo znaków zapytania dotyczących tej regulacji. I na pewno nie odważyłbym się Wam doradzać czy kupić jakiś instrument czy sprzedać. Tym małym cyklem edukacyjnym chciałem Wam pokazać, że inwestowanie to świetna przygoda, która wymaga pracy. Niektórzy podejmują decyzje inwestycyjne patrząc na jeden wskaźnik i tyle. Ja zachęcam do powiększania swojej wiedzy i dokonywania decyzji inwestycyjnych odpowiedzialnie.

Zmiana MSR 39 na MSSF 9: podsumowanie

Teraz w ramach podsumowania chciałbym Wam napisać kilka osobistych odczuć podczas zbierania informacji i próby zrozumienia nowych przepisów. Przede wszystkim:

    • masę rzeczy nie rozumiałem (do tej pory prawdopodobnie wszystkiego nie rozumiem dobrze),
    • złościłem się jak coś mi nie wychodziło po kilka razy,
    • poprawiałem teksty kilka razy,
    • im dalej szedłem z tematem tym mniej mi się chciało,
    • z każdą nową informacją zdobytą wpadałem w zakłopotanie i chciałem przestać pisać ten cykl
  • cykl robiłem prawie 2 tygodnie

Z pewnością wielu z Was zadaje sobie pytanie. Po co w ogóle to robisz, jesteś masochistą? Może jestem jakiś dziwny, ale zdobywanie nowej wiedzy (dosyć skomplikowanej: bo jest jej dużo), nie jest super czasem. Wymaga pracy, którą musimy włożyć żeby coś zrozumieć. Zawsze możemy wybrać drogę na skróty patrząc na jeden wskaźnik i krzyczeć: kupuję! Tylko zadajcie sobie pytanie, czy to ma sens?

Dziękuję za każde polecenie bloga i Forum Inwestora Profesjonalnego rodzinie i znajomym! Oraz za korzystanie z linków afiliacyjnych Michała. Jest to dla nas bardzo ważne!

Nic Was to nie kosztuje a dzięki temu możemy razem promować na większą skalę idee i przemyślenia, którymi dzielimy się z Wami na naszych stronach oraz na grupie FB Forum Inwestora Profesjonalnego.

Kluczowe korzyści IKE i IKZE: możesz zyskać tysiące a nawet dziesiątki tysięcy złotych!

Przypominamy, że podstawową korzyścią z IKE i IKZE jest brak podatku belki od dywidend, odsetek i zysków z akcji oraz ETFów. Dopóki obracasz środkami w ramach IKE/IKZE, czyli ich nie wypłacisz. Innymi słowy gotówka w postaci podatku, który musisz zapłacić w tym roku i kolejnych, zamiast trafić do fiskusa, może zostać na Twoim rachunku. I możesz nią obracać. Więc zyskujesz nawet, jeżeli wypłacisz środki przed emeryturą. Takie korzyści podatkowe mogą iść w tysiące a nawet dziesiątki tysięcy złotych!

Oczywiście zyskujesz szczególnie dużo, jeżeli dotrzymasz IKE i IKZE do 65/60 lat. Ale jest to tylko opcja, bo jak napisałem powyżej, IKE i IKZE opłaca się już w perspektywie kilku lat.

Mało tego. W kontekście jeszcze lepszego rozumienia IKE i IKZE, przypominam, że szczególnie opłaca się IKZE bo ma dodatkowe korzyści o których mało kto wie: IKZE jest mega opłacalne! Case study brak podatku belki nawet przed emeryturą a do tego kwota wolna 30 tysięcy!

Jeżeli chcesz założyć rachunek maklerski, też IKE/IKZE, gdzie możesz inwestować też w akcje i ETFy zagraniczne: giełda, obligacje, złoto, surowce itd., możesz skorzystać z mojego linku afiliacyjnego. Zyskasz promocyjną prowizję + możliwość bezpłatnej rejestracji na walnych + bezpłatny dostęp do wyboru: 1) książka online/szkolenie z inwestowania 2) lub drugi poziom kursu Excel w finansach. Praktyczne wykorzystanie wiedzy inwestoraTo naprawdę wartościowa wiedza! Więcej informacji o promocyjnych warunkach kliknij tutaj: Najlepszy rachunek maklerski oraz IKE i IKZE.

Mój link afiliacyjny: kliknij tutaj
(wszystko robi się sprawnie online)

Uwaga! Środki z IKE i IKZE możesz wypłacić w każdej chwili. Nie musisz też kupować akcji i ETFów aby wykorzystać limity na ten rok.

Trzeba tylko wpłacić środki bo inaczej limity przepadną bezpowrotnie. Możesz kupić akcje, obligacje i ETFy kiedy tylko zechcesz. Ważne aby środki zostały zaksięgowane na IKZE i IKE. Możesz też wypłacić środki w każdej chwili bo to rachunek maklerski jak każdy inny tylko ma korzyści podatkowe.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą, po zmianach też na ryczałcie: zgłoś wyższy limit!

Uwaga: ważna informacja w kontekście IKZE w DM BOŚ. Osoba prowadząca działalność, też ryczałt, może otworzyć „zwykły” rachunek (nie na działalność gospodarczą), wypełnić stosowne oświadczenie i korzystać z podwyższonego limitu IKZE dla osób prowadzących działalność gospodarczą, bez konieczności rejestracji nr LEI. Oświadczenie składa się elektronicznie z poziomu rachunku IKZE: zakładka [Dyspozycje] => [Inne] => [Oświadczenie o limicie wpłat na IKZE].

Kompleskowa baza informacji o IKE i IKZE

Powyższe informacje i wiele innych jak np. limity wpłat, nietypowe sytuacje IKE i IKZE, lista zadawanych pytań i odpowiedzi oraz komentarze czytelników znajdziesz tutaj: Baza informacji na temat IKE i IKZE.

Na koniec tradycyjnie ogromny i mega ważny apel Michała!

Rozmawiajcie ze znajomymi na tematy ważne dla Polski, szczególnie te związane z inwestowaniem i gospodarką. Merytoryczna dyskusja to klucz do sukcesu Polski, mocnego wzrostu wynagrodzeń i powrotu kilku mln osób z emigracji! Zgodnie z analizą i grafiką z 2012 roku: W matni: krach polskiej gospodarki w ciągu kilkunastu lat? Podatki + wyjazdy = bankructwo państwa i ZUS