Inwestowanie, Niezbędnik bankstera

Operacje otwartego rynku w teorii i rzeczywistości

21 lutego 2017 • By

Jak wyglądają operacje otwartego rynku w teorii i rzeczywistości?

W momencie gdy byłem na studiach bardzo często słyszało się, że bank centralny: Narodowy Bank Polski: strażnik stabilnego poziomu cen, ma do dyspozycji bardzo wiele instrumentów. Mogących wpływać na politykę pieniężna w określonym kierunku. Co z kolei przekłada się na sytuację gospodarczą i dynamikę PKB. Pojawiały się bardzo często takie magiczne sformułowania jak transakcje repo i reverse repo. Czym są tak naprawdę te magiczne sformułowania? O tym i o wielu innych bardzo ciekawych rzeczach dowiecie się w artykule poniżej. Edukacja: to naprawdę jest fascynująca podróż 🙂 Serdecznie zapraszam!

Kontynuując poprzedni wpis o RPP: Rada Polityki Pieniężnej, jakie pełni funkcje? Co warto wiedzieć?. Dzisiaj sprawdzimy czym są operacje otwartego rynku. Przedstawię Wam jakie działania możemy spotkać w rzeczywistości w naszych warunkach. I oczywiście, dlaczego operacje otwartego rynku są potrzebne bankowi centralnemu a dokładnie to jednemu z jego organów do kontrolowania polityki pieniężnej.

Jak wyglądają operacje otwartego rynku: lista

Poniżej macie listę podlinkowanych wpisów. Klikając na strzałkę możecie rozwinąć każdą z list.

Polityka Pieniężna i Fiskalna

Inflacja w Polsce

Inflacja w USA

Inflacja w Europie

Powyższy cykl edukacyjny powstaje w ramach współpracy z Michałem Stopką. Więcej na temat jego doświadczenia jako analityk akcji/zarządzający przeczytacie tutaj.

logo2

Marzeniem Michała jest zbudowanie silnie wyedukowanego ekonomicznie społeczeństwa. Jest to jeden z kluczowych elementów, dzięki któremu Michał chce podwoić zarobki/PKB w Polsce. I sprawić aby miliony Polaków wróciły z imigracji do Polski. W tym celu Michał od 2007 roku prowadzi swojego bloga, gdzie już stworzył (i dalej tworzy) bazę wiedzy na temat inwestowania, gospodarki, demografii. Generalnie rzeczy ważnych dla każdego ale i dla Polski. W tym celu stworzył między inny ten wpis: Jak rozpocząć inwestowanie? Co najpierw przeczytać lub zrobić? oraz poniższe cykle edukacyjne:

  1. 10 artykułów:  „Jak inwestować przy pomocy funduszy inwestycyjnych oraz bezpośrednio na giełdzie?”
  2. 10 artykułów o tym jak świadomie inwestować w spółki giełdowe: „Świadomy i aktywny inwestor giełdowy”
  3. Cykl edukacyjny 8 artykułów analizujący: Cykl Kondratiewa, krach 1929, demografię Japonii wersus Polska oraz fundamentalną analizę rynku miedzi, złota, ropy naftowej i gazu ziemnego
  4. Seria edukacyjna dwudziestu artykułów „Jak zrobić z Polski drugi Londyn i podwoić wynagrodzenia?
  5. Seria edukacyjna o cyklu dziesięcioletnim (kilkanaście artykułów):  Prawdziwy rynek pracownika 🙂 Rok 2017/2018 będzie masakra! Obniżenie wieku emerytalnego -2 mln pracowników! Cykl dziesięcioletni na rynku pracy i w polskiej gospodarce

W szczególności Michał stawia na rozwój rynku kapitałowego i przedsiębiorczości, nie tylko słownie. Również zaangażował się finansowo w pomoc przy rozwoju mojego bloga. Będąc partnerem tego cyklu edukacyjnego. Pamiętajcie, decyzja każdego z Was o tym czy pomożecie drugiej osobie, może wpłynąć na losy naszego kraju. Tylko powstaje pytanie, ilu nas będzie? I czy będziemy wspólnie walczyć o dobro nas wszystkich. Pojedynczo jesteśmy tylko nic nieznaczącymi jednostkami. W grupie tworzymy ogromną siłę, która ma wpływ na przebieg spraw w Polsce.

Operacje otwartego rynku: definicja

Przechodząc do tematu zacznijmy od prostej definicji, przedstawię Wam wprowadzenie skopiowane ze strony NBP:

Operacje otwartego rynku to: jeden z instrumentów polityki pieniężnej banku centralnego służący regulowaniu wielkości pieniądza w obiegu. Operacje otwartego rynku polegają na zakupie lub sprzedaży papierów wartościowych oraz bonów pieniężnych emitowanych na własny rachunek przez bank centralny. Poprzez ich sprzedawanie i kupowanie bank centralny wpływa na płynność i zdolności emisyjne banków komercyjnych, wysokość stóp procentowych oraz efektywność funkcjonowania rynku pieniężnego.

Źródło: NBP

Przypominam, jeżeli nie wiecie czym dokładnie jest rynek pieniężny, możecie zerknąć do mojego poprzedniego wpisu: bony skarbowe i pieniężne: rynek pieniężny (opisałem w nim sporo przydatnych rzeczy związanych z rynkiem pieniężnym).

Operacje otwartego rynku: pieniądz M0

Jak mogliście zauważyć w definicji operacje otwartego rynku służą do regulowania wielkości pieniądza w obiegu. Tylko tak naprawdę w jaki sposób możemy podzielić pieniądze i zliczać wysokość wyemitowanego pieniądza? Przecież mamy:

    • depozyty
    • gotówkę
    • kasę w bankach centralnych
    • emisję obligacji i bonów pieniężnych
    • pieniądze w formie zobowiązania
  • itd.

W dzisiejszym wpisie pokażę Wam jedynie jak kształtuje się część agregatu pieniężnego (bazy monetarnej) M0. A w przyszłości jak dojdziemy do poziomu zaawansowanego to z pewnością wrócimy do tak ekscytującego tematu.

Na bazę monetarną M0 składa się:

  • pieniądz gotówkowy (monety i banknoty w obiegu poza sektorem bankowym)
  • pieniądz bezgotówkowy banków komercyjnych składanych na rachunku w banku centralnym (jeżeli dobrze nie wiecie „z czym to się je”. Opisałem przykład w poprzednim poście, ile bank PKO posiada pieniędzy na koncie w banku centralnym. We wpisie o Radzie Polityki Pieniężnej: jakie pełni funkcje, co warto wiedzieć)

Teraz popatrzmy poglądowy wykres, czyli pieniądz gotówkowy (monety i banknoty w obiegu poza sektorem bankowym)

Pieniądz gotówkowy w obiegu (poza kasami banków)

Opracowanie własne na podstawie danych:NBP

Więcej na ten temat nie piszę bo nie chciałbym zbytnio zamieszać. Chciałbym żebyście wiedzieli, że istnieje takie określenie jak agregaty pieniężne. I w przyszłości zajmiemy się nimi dokładnie. Z pewnością pomogą nam w bardziej zaawansowanych analizach.

Typy operacji otwartego rynku

Wracając do tematu to możemy stwierdzić, że operacje otwartego rynku pomagają przy regulacji wielkości pieniądza w obiegu. I polegają na zakupie lub sprzedaży papierów wartościowych lub bonów pieniężnych. Na początku zanim przejdziemy do opisu konkretnych instrumentów, popatrz na typy operacji otwartego rynku:

typy operacji otwartego rynku

Opracowanie własne na podstawie: NBP

Poniżej wkleiłem Wam informacje z poprzedniego wpisu w dobry sposób charakteryzujący dwie pierwsze operacje (podstawowe i dostrajające) na praktycznym przykładzie:

Bony pieniężne służą jako instrument w operacjach otwartego rynku. W szczególności ułatwiają utrzymanie płynności bankom komercyjnym oraz utrzymanie stóp procentowych na rynku międzybankowym na odpowiednim poziomie. W przetargach na bony pieniężne można zakupić bony o różnym okresie zapadalności. Przeważnie jest to okres 7 dni, chociaż mogą zdarzyć się dłuższe lub krótsze. Poniżej macie obrazek jak wygląda część zestawienia z 2016 r.:

przetargi-na-bony-pieniezne

Źródło: NBP

Jak sami możecie zauważyć powyżej, bardzo często znajdują się 2 rodzaje operacji: podstawowa i dostrajająca. O nich kilka słów poniżej:

Podstawowe operacje otwartego rynku odbywają się regularnie. W szczególności do ich obsługi wykorzystuje się krótkoterminowe papiery wartościowe, których rentowność wyznacza stopa referencyjna. Służą przeważnie do realizacji celów polityki pieniężnej.

Operacje dostrajające można scharakteryzować dosyć krótko: pojawiają się w momencie nieoczekiwanych zakłóceń płynności w systemie bankowym. Jak możecie zauważyć powyżej na obrazku w 4 kolumnie, przeważnie ich czas obecności na rynku jest zdecydowanie krótszy w porównaniu do operacji podstawowych.

Ostatnim typem operacji otwartego rynku jest operacja strukturalna: czyli taka, która wymagana od Banku Centralnego zdecydowanie dłuższych interwencji niż tylko 7 dni.

Operacje otwartego rynku: repo i reverse repo

W tym akapicie scharakteryzujemy sobie krótko transakcję repo i reverse repo. I sprawdzimy jak często były potrzebne na rynku.

Repo: z angielskiego (repurchase agreement, czyli transakcja warunkowej sprzedaży). Przykładowo bank komercyjny sprzedaję papiery wartościowe w zamian za gotówkę do banku centralnego. Gdzie następnie w określonym momencie czasu odkupuje sprzedane papiery wartościowe od danego banku. Po prostu otrzymuje kredyt pod zastaw papierów wartościowych. A i co najważniejsze, oprocentowaniem tej pożyczki/kredytu jest różnica pomiędzy ceną sprzedaży i odkupu papierów wartościowych przez bank komercyjny.

Spójrzmy teraz na wykres jak wyglądały operacje repo zawierane przez NBP:

Repo transakcje NBB

Opracowanie własne na podstawie danych: NBP

Jak sami możecie zauważyć, przez ostatnie 15 lat transakcje Repo pojawiały się sporadycznie.  Pojawiły się na krótki okres czasu od 3 kwartału 2008 roku do końca 2010 r. Czyli można śmiało stwierdzić, że instrument nie jest zbyt często używany przez banki. Prawdopodobnie banki potrzebowały płynności w słabszych czasach dla systemu i dlatego zdecydowały się zaciągnąć taki kredyt.

Czym jest operacja reverse repo? Jak sama nazwa wskazuje jest odwrotnością operacji repo. Czyli tak jak w poprzednim przykładzie: sprzedawaliśmy papiery wartościowe do banku w zamian za gotówkę (z punktu widzenia banku komercyjnego). Tak teraz zanosimy do banku centralnego gotówkę w zamian za papiery wartościowe. Żeby później bank centralny mógł odkupić je w określonym czasie po określonej cenie. Tyle teorii, jak wyglądają transakcję w praktyce?

A w praktyce wykres wygląda tak, że jest pusty. Bo przez ostatnie 10 lat według danych NBP nie została zanotowana żadna transakcja reverse repo.

Operacje otwartego rynku: bony pieniężne

Z tego co wynika z danych NBP najpowszechniejszym instrumentem dostrajania polityki pieniężnej są bony pieniężne. Jak mogliście powyżej zauważyć, operacje repo i reverse repo są używane bardzo rzadko. Spójrzcie poniżej jak wygląda wykres bonów pieniężnych emitowanych przez NBP:

bony pieniezne NBP

Opracowanie własne na podstawie danych: NBP

Osobiście zastanawiam się nad interpretacją tego wykresu powyżej, przychodzi mi na myśl kilka propozycji:

    1. podczas kryzysu banki obawiały się o swoją wiarygodność i kupowały bony skarbowe, żeby zwiększyć swoje zaangażowanie w dobre papiery dłużne
  1. NBP skupował podczas kryzysu bony pieniężne z rynku, dostarczając gotówki/płynności bankom. Od 2012 roku sytuacja na rynku pieniężnym jest ustabilizowana I popyt na bony pieniężne ze strony banków komercyjnych znacznie wzrósł

Jakby ktoś z Was miał ciekawy pomysł w jaki sposób rozwikłać wyżej wymieniony problem to dajcie znać w komentarzu. Z chęcią rozważyłbym twoje za/przeciw w jaki sposób można interpretować taką sytuację. A jeżeli chciałbyś wiedzieć skąd pochodzą dane, to tutaj znajdziesz plik excel.

Operacje otwartego rynku: podsumowanie

Operacje otwartego rynku mogą pomóc nam zrozumieć do czego został powołany NBP a w szczególności Rada Polityki Pieniężnej, która posiada w swoim arsenale narzędzia do kierowania polityką pieniężna kraju. W szczególności żeby zadbać o stabilność krajowej waluty i o poziom cen w kraju.

Jak jesteśmy już przy temacie kreacji pieniądza to niektórzy powiedzą, że powinniśmy wrócić do standardu złota. Drudzy powiedzą, że drukowanie pieniędzy nie ma sensu. A kolejni, że monopol na kreacje pieniądza nie powinien mieć nikt. Najlepiej to wrócić do transakcji barterowych i płacić usługą za usługę.

Wchodząc coraz głębiej w temat bankowości/polityki pieniężnej, jestem coraz bardziej zdumiony rozmiarem regulacji i dostępnych instrumentów tego sektora. W szczególności połączenia całego systemu bankowego na świecie. Gdzie w momencie gdyby czarne wieści proroków od końca świata miały miejsce, że będzie kryzys bankowy ogólnoświatowy. To może cofnęlibyśmy się w rozwoju o kilkaset lat. A może zaczęlibyśmy handlować bitcoinem? Nasi rodzice z pewnością byliby mega szczęśliwi płacąc bitcoinem w pobliskim sklepie. O ile odkryliby co to jest… Odpowiedź na pytanie co będzie jest z pewnością bardzo skomplikowana i ma bardo wiele rozgałęzień. Tak naprawdę musiałoby nastąpić po sobie masa negatywnych czynników kumulująca w jeden. Tak żeby pojawił się nasz „czarny łabędź” lub tzw. gruby ogon z krzywej dzwonowej. Pozostawiam Wam wykres krzywej dzwonowej na dole, tak pod rozwagę końca świata:

Krzywa dzwonowa

Dziękuję za każde polecenie bloga i Forum Inwestora Profesjonalnego rodzinie i znajomym! Oraz za korzystanie z linków afiliacyjnych Michała. Jest to dla nas bardzo ważne!

Nic Was to nie kosztuje a dzięki temu możemy razem promować na większą skalę idee i przemyślenia, którymi dzielimy się z Wami na naszych stronach oraz na grupie FB Forum Inwestora Profesjonalnego.

Kluczowe korzyści IKE i IKZE: możesz zyskać tysiące a nawet dziesiątki tysięcy złotych!

Przypominamy, że podstawową korzyścią z IKE i IKZE jest brak podatku belki od dywidend, odsetek i zysków z akcji oraz ETFów. Dopóki obracasz środkami w ramach IKE/IKZE, czyli ich nie wypłacisz. Innymi słowy gotówka w postaci podatku, który musisz zapłacić w tym roku i kolejnych, zamiast trafić do fiskusa, może zostać na Twoim rachunku. I możesz nią obracać. Więc zyskujesz nawet, jeżeli wypłacisz środki przed emeryturą. Takie korzyści podatkowe mogą iść w tysiące a nawet dziesiątki tysięcy złotych!

Oczywiście zyskujesz szczególnie dużo, jeżeli dotrzymasz IKE i IKZE do 65/60 lat. Ale jest to tylko opcja, bo jak napisałem powyżej, IKE i IKZE opłaca się już w perspektywie kilku lat.

Mało tego. W kontekście jeszcze lepszego rozumienia IKE i IKZE, przypominam, że szczególnie opłaca się IKZE bo ma dodatkowe korzyści o których mało kto wie: IKZE jest mega opłacalne! Case study brak podatku belki nawet przed emeryturą a do tego kwota wolna 30 tysięcy!

Jeżeli chcesz założyć rachunek maklerski, też IKE/IKZE, gdzie możesz inwestować też w akcje i ETFy zagraniczne: giełda, obligacje, złoto, surowce itd., możesz skorzystać z mojego linku afiliacyjnego. Zyskasz promocyjną prowizję + możliwość bezpłatnej rejestracji na walnych + bezpłatny dostęp do wyboru: 1) książka online/szkolenie z inwestowania 2) lub drugi poziom kursu Excel w finansach. Praktyczne wykorzystanie wiedzy inwestoraTo naprawdę wartościowa wiedza! Więcej informacji o promocyjnych warunkach kliknij tutaj: Najlepszy rachunek maklerski oraz IKE i IKZE.

Mój link afiliacyjny: kliknij tutaj
(wszystko robi się sprawnie online)

Uwaga! Środki z IKE i IKZE możesz wypłacić w każdej chwili. Nie musisz też kupować akcji i ETFów aby wykorzystać limity na ten rok.

Trzeba tylko wpłacić środki bo inaczej limity przepadną bezpowrotnie. Możesz kupić akcje, obligacje i ETFy kiedy tylko zechcesz. Ważne aby środki zostały zaksięgowane na IKZE i IKE. Możesz też wypłacić środki w każdej chwili bo to rachunek maklerski jak każdy inny tylko ma korzyści podatkowe.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą, po zmianach też na ryczałcie: zgłoś wyższy limit!

Uwaga: ważna informacja w kontekście IKZE w DM BOŚ. Osoba prowadząca działalność, też ryczałt, może otworzyć „zwykły” rachunek (nie na działalność gospodarczą), wypełnić stosowne oświadczenie i korzystać z podwyższonego limitu IKZE dla osób prowadzących działalność gospodarczą, bez konieczności rejestracji nr LEI. Oświadczenie składa się elektronicznie z poziomu rachunku IKZE: zakładka [Dyspozycje] => [Inne] => [Oświadczenie o limicie wpłat na IKZE].

Kompleskowa baza informacji o IKE i IKZE

Powyższe informacje i wiele innych jak np. limity wpłat, nietypowe sytuacje IKE i IKZE, lista zadawanych pytań i odpowiedzi oraz komentarze czytelników znajdziesz tutaj: Baza informacji na temat IKE i IKZE.

Na koniec tradycyjnie ogromny i mega ważny apel Michała!

Rozmawiajcie ze znajomymi na tematy ważne dla Polski, szczególnie te związane z inwestowaniem i gospodarką. Merytoryczna dyskusja to klucz do sukcesu Polski, mocnego wzrostu wynagrodzeń i powrotu kilku mln osób z emigracji! Zgodnie z analizą i grafiką z 2012 roku: W matni: krach polskiej gospodarki w ciągu kilkunastu lat? Podatki + wyjazdy = bankructwo państwa i ZUS