Jak działa Bankowy Fundusz Gwarancyjny?

Praktycznie na szybkach każdego z banków/skoków widzimy wielka naklejkę: twoje środki na depozycie objęte są ochroną Bankowego Funduszu Gwarancyjnego do równowartości 100 000 euro w złotych. Czyli mogłoby się wydawać, że wszystko jest ok. Przeważnie nikt z nas nie zadawał sobie pytania czy wypłacanie depozytów jest jedynym zadaniem BFG? W ogóle jak działa Bankowy Fundusz Gwarancyjny? Czy może posiada jeszcze inne kompetencje, pomagające utrzymać stabilność systemu bankowego w Polsce? O tym dowiecie się z dzisiejszego artykułu.

Jak działa Bankowy Fundusz Gwarancyjny?: lista

Poniżej macie listę podlinkowanych wpisów. Klikając na strzałkę możecie rozwinąć każdą z list.

Polityka Pieniężna i Fiskalna

Inflacja w Polsce

Inflacja w USA

Inflacja w Europie

Powyższy cykl edukacyjny powstaje w ramach współpracy z Michałem Stopką. Michał jest moim mentorem (info): partnerem trzech cykli edukacyjnych. Więcej na temat jego dwudziestoletniego doświadczenia jako inwestor indywidualny, analityk akcji/zarządzający przeczytacie tutaj.

Marzeniem Michała jest zbudowanie silnie wyedukowanego ekonomicznie społeczeństwa. Jest to jeden z kluczowych elementów, dzięki któremu Michał chce podwoić zarobki/PKB w Polsce. I sprawić aby miliony Polaków wróciły z imigracji do Polski. W tym celu Michał od 2007 roku prowadzi swojego bloga, gdzie już stworzył (i dalej tworzy) bazę wiedzy na temat inwestowania, gospodarki, demografii. Generalnie rzeczy ważnych dla każdego jak i dla przyszłości Polski. W tym celu stworzył między inny ten wpis: Jak rozpocząć inwestowanie? Co najpierw przeczytać lub zrobić? oraz poniższe cykle edukacyjne:

1. 10 artykułów:  „Jak inwestować przy pomocy funduszy inwestycyjnych oraz bezpośrednio na giełdzie?”
2. 10 artykułów o tym jak świadomie inwestować w spółki giełdowe: „Świadomy i aktywny inwestor giełdowy”: Struktura oszczędności Polaków: dlaczego tak mało oszczędności lokujemy na giełdzie?
3. Cykl edukacyjny 8 artykułów analizujący: Cykl Kondratiewa, krach 1929, demografię Japonii wersus Polska oraz fundamentalną analizę rynku miedzi, złota, ropy naftowej i gazu ziemnego: Krach i Wojna: pięćdziesięcioletni Cykl Kondratiewa a granice kreowania długów.
4. Seria edukacyjna dwudziestu artykułów „Jak zrobić z Polski drugi Londyn i podwoić wynagrodzenia?„
5. Seria edukacyjna o cyklu dziesięcioletnim (kilkanaście artykułów):  Prawdziwy rynek pracownika 🙂 Rok 2017/2018 będzie masakra! Obniżenie wieku emerytalnego -2 mln pracowników! Cykl dziesięcioletni na rynku pracy i w polskiej gospodarce

W szczególności Michał stawia na rozwój rynku kapitałowego i przedsiębiorczości, nie tylko słownie. Również zaangażował się finansowo w pomoc przy rozwoju mojego bloga. Będąc partnerem tego cyklu edukacyjnego. Pamiętajcie, decyzja każdego z Was o tym czy pomożecie drugiej osobie, może wpłynąć na losy naszego kraju. Tylko powstaje pytanie, ilu nas będzie? I czy będziemy wspólnie walczyć o dobro nas wszystkich. Pojedynczo jesteśmy tylko nic nieznaczącymi jednostkami. W grupie tworzymy ogromną siłę, która ma wpływ na przebieg spraw w Polsce.

Jak działa Bankowy Fundusz Gwarancyjny?: zadania

Standardowo na sam początek warto zerknąć do ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, żeby sprawdzić jakie ustawodawca przewidział zadania dla Funduszu:

Art. 5. 1. Do zadań Funduszu należy:
1) wykonywanie obowiązków wynikających z gwarantowania depozytów, w szczególności dokonywanie wypłaty środków gwarantowanych deponentom;
2) kontrola danych zawartych w systemach wyliczania podmiotów objętych systemem gwarantowania;
3) restrukturyzacja podmiotów, o których mowa w art. 64 pkt 2, przez umorzenie lub konwersję instrumentów kapitałowych;
Źródło: ustawa o BFG

Wkleiłem Wam tylko trzy pierwsze zadania z uwagi na fakt, że jest ich zdecydowanie więcej. A w szczególności ustawa odwołuje się do innych i powstałoby spore zamieszanie. Jednakże bardzo fajne zestawienie zadań BFG możemy znaleźć w raporcie za 2015 r.:

• gwarancja wypłaty środków każdemu deponentowi do równowartości w złotych kwoty 100 000 euro. Uruchomienie środków następuje nie później niż po 20 dniach od momentu spełnienia warunku gwarancji (poniżej w kolejnym akapicie będzie informacja czym jest spełnienie warunku gwarancji)
• udzielanie pomocy finansowej bankom
• udzielanie gwarancji bankom (w momencie prowadzenia postępowania naprawczego)
• udzielanie wsparcia bankom (w momencie ich likwidacji lub przejęcia) w postaci pożyczki
• udzielanie pożyczek bankom spółdzielczym (w których nie występuje niebezpieczeństwo niewypłacalności)
• udzielanie pomocy bankom spółdzielczym (pożyczki, gwarancje, poręczenia) w momencie zagrożenia niewypłacalnością
• udzielanie wsparcia podmiotom przejmującym kasy
• gromadzenie danych + analiza
• kontrolują wykorzystanie pomocy przez banki

Szczegóły znajdziecie na stronie 14, całego raportu z 2015 r. pod tym linkiem.

Jak sami możecie zauważyć zadania BFG nie ograniczają się tylko do bycia skarbonką na wypadek problemów w systemie bankowym. Swoimi działaniami wspiera zrównoważony rozwój systemu w szczególności w momencie słabszych momentów dla banków/skoków. Jest swojego rodzaju poduszką bezpieczeństwa w chwili braku płynności.

Jak działa Bankowy Fundusz Gwarancyjny?: zasady gwarantowania depozytów

W tym akapicie zajmiemy się warunkami jakie muszą wystąpić, żeby została podjęta procedura wypłaty środków. Wspomniałem o tym akapit powyżej. Żeby Bankowy Fundusz Gwarancyjny wypłacił środki deponentom to muszą zajść odpowiednie przesłanki. Czyli przykładowo Komisja Nadzoru Finansowego zawiesza działalność jakiegoś banku. Tak naprawdę to według BFG możemy podzielić zasady gwarantowania depozytów dla 3 różnych podmiotów. Zgodnie z grafiką przedstawioną poniżej:

Jeżeli chodzi o sytuację banku to spełnienie gwarancji następuje gdy:

• w przypadku banku – zawieszenie działalności banku przez Komisję Nadzoru Finansowego i ustanowienie zarządu komisarycznego (o ile nie był ustanowiony wcześniej) oraz złożenie przez Komisję wniosku o ogłoszenie upadłości banku albo złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości banku przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny w ramach przymusowej restrukturyzacji
  Źródło: BFG

W przypadku SKOK (spółdzielczej kasy oszczędnościowo kredytowej) jest bardzo podobnie, spełnienie gwarancji (wypłaty środków) następuje gdy:

• w przypadku spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej – zawieszenie działalności kasy przez Komisję Nadzoru Finansowego i ustanowienie zarządcy komisarycznego (o ile nie był ustanowiony wcześniej) oraz złożenie przez Komisję wniosku o ogłoszenie upadłości kasy albo złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości kasy przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny w ramach przymusowej restrukturyzacji,
  Źródło: BFG

Natomiast w przypadku banku oddziału zagranicznego, zasady gwarantowania depozytów są inne niż dwa wymienione powyżej. Spełnienie gwarancji (wypłaty środków) następuje gdy:

•  w przypadku oddziału banku zagranicznego – uznanie przez sąd orzeczenia o wszczęciu zagranicznego postępowania upadłościowego dotyczącego banku lub majątku banku położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
  Źródło: BFG

W przypadku banku i skoków procedury są praktycznie takie same, żeby BFG mógł rozpocząć procedurę wypłaty środków. Sprawa w przypadku oddziałów banków zagranicznego trochę się różni. Z uwagi na fakt, że sąd musi uznać orzeczenie o wszczęciu postępowania upadłościowego dotyczącego banku zagranicznego działającego na terytorium RP.

Jak działa Bankowy Fundusz Gwarancyjny?: proces wypłaty środków gwarantowanych

Sam proces wypłaty środków gwarantowanych odbywa się w trzech krokach, zgodnie z grafiką poniżej:

1. powstają przesłanki problemów (upadłości/zarządu komisarycznego) w banku/skoku
2. przekazanie listy deponentów do BFG (t+3). Czyli po prostu do 3 dni roboczych od momentu złożenia pism przez KNF lista trafia do BFG
3. Weryfikacja listy deponentów + następnie wypłata środków (przez bank agenta): około 2150 placówek na całym kraju. do 20 dni roboczych.

Źródło: BFG

Jak działa Bankowy Fundusz Gwarancyjny?: realizacja wypłaty środków

Jeżeli nie zgłosiliśmy się po nasze środki do banku agenta (instytucji wypłacającej depozyty) to mamy jeszcze 5 lat czasu. Żeby zgłosić się bezpośrednio po nasze środki do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Po tym czasie nasze roszczenia dotyczące depozytów ulegają przedawnieniu. Dlatego warto pamiętać, gdzie posiadaliśmy nasze środki i zgłosić się po nie w odpowiednim terminie.

Teraz zerkniemy na tabelę, jak dokładnie wyglądała realizacja wypłat środków gwarantowanych w latach 2014-2015:

Źródło: BFG

Warto przyjrzeć się ostatniej kolumnie w tabeli powyżej, w której mamy informacje o tym ile wynosił stopień realizacji wypłat na koniec 2015 r. Czyli po prostu ile środków zostało wypłaconych deponentom. Numer 1 na liście mamy SKOK wspólnota i jego wskaźnik wyniósł, aż 98,95%. Przypuszczam, że osoby starsze mogły zakładać konta w SKOK’ach (przynajmniej tak wygląda z moich obserwacji). I po prostu zapominają o tych środkach. Pozostało 8,6 mln złotych do wypłaty. Podzieliłem kwotę 8,6 mln na przykładowo 10 000 osób co daje nam wynik 860 złotych na osobę. Więc możliwe, że ktoś mógł zapomnieć.

Jeżeli chodzi o ostatnim przypadek, nr.3 to dopiero data spełnienia warunków gwarancji powstała 23 listopad a 2015 (a przypominam, że jest to raport za 2015 r.), więc z pewnością procent wypłaty zwiększy się z czasem.

Jak działa Bankowy Fundusz Gwarancyjny?: ciekawostki

W przypadku podstawowych pytań:

• Co jest gwarantowane?
• czyje depozyty nie podlegają ochronie
• Czy środki wpłacone jako wkłady i udziały są gwarantowane
• Czy gwarancjami objęte są środki na rachunkach prowadzonych w walucie innej niż złoty?
• Czy gwarancjami Funduszu objęte są także odsetki od środków zgromadzonych na rachunkach?
• Czy gwarancjami BFG objęte są rachunki wspólne?
• W jaki sposób deponent może odebrać należne środki gwarantowane?

Wszystkie odpowiedzi na wyżej wymienione pytania znajdziecie na stronie BFG (pod tym linkiem) i wiele wiele innych. Dlatego mocno zachęcam Was do przestudiowana interesujących Was kwestii. W razie jakichkolwiek pytań/wątpliwości dajcie znać w komentarzu. Z chęcią pomogę.

Jak nie jesteście pewni czy Wasz bank/skok posiada ochronę BFG to zawsze możecie sprawdzić na liście podmiotów objętych ochrona pod tym linkiem:

• Podmioty objęte ochroną

Dodatkowo BFG przygotowuje coroczny raport

• Raport roczny BFG 2015

Jak działa Bankowy Fundusz Gwarancyjny? :podsumowanie

Bankowy Fundusz Gwarancyjny to nie tylko skarbonka wypłacająca pieniądze deponentom. Zajmuje się również pomaganiem/stabilizacją niektórych banków/skoków poprzez udzielanie poręczeń/gwarancji. Tak żeby system mógł funkcjonować prawidłowo. Dodatkowo zajmują się szeregiem analiz dotyczącym sektora bankowego. W szczególności ustalaniem modelu wpłat pieniędzy przez banki. W tym artykule nie będę się rozwodził na ten temat. Z uwagi na fakt, że złożoność procesu jest naprawdę ogromna.