P/E wskaźnik 

Dzisiaj weźmiemy pod lupę bardzo popularny wskaźnik cena zysk (z ang. price/earnings ratio). Jakie informacje ze spółki/rynku mogą wpłynąć na jego wysokość? Zbadałem kilka sytuacji w których nasz wskaźnik zmienił swoją wartość. Dodatkowo opisałem Wam jeden praktyczny przykład obliczania wskaźnika. I na koniec, jako ciekawostkę. Dodałem informacje w jaki sposób obliczany jest wskaźnik poprzez serwisy internetowe i na jaki błąd możemy wpaść podczas pobierania danych na ślepo.

P/E wskaźnik: cykl edukacyjny

1. 1. Bilans: praktyczne spojrzenie na spółkę giełdową
      1. Aktywa równe pasywom: czyli dlaczego mamy równowagę bilansową?
      2. Zobowiązania w spółce: czyli skąd mamy kapitał i za ile?
      3. Aktywa trwałe w spółce: czyli co mamy powyżej roku i jak to odczytać?
      4. Aktywa obrotowe w spółce: czyli co mamy poniżej roku i jak to odczytać?
      5. ROE: czyli zwrot z kapitału własnego spółki.
      6. ROA: czyli zwrot z aktywów.
      7. Kapitał własny w spółce akcyjnej: praktyczne przykłady ze spółek

1. Rachunek zysków i strat: praktyczne spojrzenie na spółkę akcyjną
   1. Jak zrozumieć czym jest EBIT? Informacje krok po kroku.
   2. EBITDA
   3. Marża odsetkowa netto
   4. P/E<— jesteś tutaj
   5. P/BV
   6. Wskaźniki płynności
   7. Pierwszy i drugi stopień pokrycia: czyli jak wygląda kondycja finansowa spółki
2. CashFlow: praktyczne spojrzenie na spółkę giełdową 
   1. Amortyzacja w spółce giełdowej

Przypominam też, że stworzyliśmy z Michałem specjalną grupę na Facebooku. Która jest związana tylko z tym cyklem edukacyjnym. Zachęcam do dołączenia:  „Pierwsze kroki Janusza Biznesu: KLIKNIJ TUTAJ”. I śledzenia moich dalszych poczynań.

P/E wskaźnik: wzór

Generalnie to ciężko znaleźć w internecie jakąś sensowną informację na temat wskaźnika. Co on dokładnie obrazuje? Otrzymujemy informację, że wskaźnik P/E obrazuje: ile dany inwestor jest w stanie zapłacić za 1 zł zysku netto w danej spółce. Mało nam to mówi. Zerknijmy na wzór, może sytuacja rozjaśni się nam bardziej:

Tak jak  wspomniałem powyżej, wskaźnik P/E obrazuje nam ile płacimy za 1 zł zysku netto w spółce. Możemy nasz wskaźnik stworzyć w drugi sposób, zgodnie z poniższą grafiką:

Zamiast zysku netto podzielonego przez liczbę akcji mamy zysk na akcję (z ang. earning per share). Przyjrzyjmy się teraz kilku sytuacjom w spółce w kolejnym akapicie.

P/E wskaźnik: zmiana parametrów wskaźnika

W tym akapicie przyjrzymy się co stanie się ze wskaźnikiem w różnych sytuacjach. Zaczynamy od standardowej:

Zwykła sytuacja

• liczba akcji: 1000
• Cena 10 zł
• zysk netto: 10 000 zł
• P/E (10/(10000/1000)= 1

Mamy naszą zwykła spółkę, która zarabia 10 000 zł rocznie, jej cena wynosi 10 złotych i ma wyemitowanych 1000 akcji. Podstawiając wszystko do wzoru wychodzi nam, że mamy wskaźnik P/E w wysokości 1. Zerknijmy sobie na sytuację gdzie nasz zysk netto przepołowi się z 10 tys. na 5 tys.:

Spadek zysku netto

• liczba akcji: 1000
• Cena 10 zł
• zysk netto: 5 000 zł
• P/E (10/(5000/1000)= 2

Wskaźnik wskoczył nam z poziomu jeden na dwa. Teraz moglibyśmy powiedzieć, że jest drogo? Może. W zależności od tego w jaki sposób wyceniania jest konkurencja i co dokładnie znajduje się w sprawozdaniach finansowych spółki. Przejdźmy do kolejnego przykładu ze wzrostem zysku netto:

Wzrost zysku netto

• liczba akcji: 1000
• Cena 10 zł
• zysk netto: 20 000 zł
• P/E (10/(20000/1000)= 0,5

W spółce wzrosła produktywność i wzrósł nam zysk netto z 10 000 zł do 20 000 zł, co dzieje się ze wskaźnikiem cena zysk? Spada nam o połowę, czyli płacimy 50 groszy za każdą złotówkę zysku w spółce. Atrakcyjnie, prawda? To zależy. Zobaczmy co stanie się w momencie wzrostu ceny rynkowej na 1 akcję:

Wzrost ceny rynkowej za 1 akcję

• liczba akcji: 1000
• Cena 20 zł
• zysk netto: 10 000 zł
• P/E (20/(10000/1000)= 2

Inwestorzy zafascynowani spółką kupują na potęgę, kurs rośnie z 10 złotych na 20 złotych. W spółce nic totalnie się nie zmieniło. Oczekiwania na przyszłość są wygórowane, w mediach powstała wrzawa. Jest już za drogo? Przejdźmy do kolejnego przykładu:

Spadek ceny rynkowej za 1 akcję

• liczba akcji: 1000
• Cena 5 zł
• zysk netto: 10 000 zł
• P/E (5/(10000/1000)= 0,5

Pojawiła się informacja w mediach,  że sprzedaż w kolejnym roku będzie zdecydowanie gorsza od oczekiwań. Była to plotka, bo w spółce nic się nie zmieniło. Inwestorzy przereagowali i kurs spadł z 10 złotych na 5 złotych. Wskaźnik cena zysk wynosi 0,5. Zobaczmy jeszcze ostatni przykład, czyli taki z emisją akcji:

Emisja akcji

• liczba akcji: 2000
• Cena 10 zł
• zysk netto: 10 000 zł
• P/E (10/(10000/2000)= 2

Spółka podjęła decyzję, że musi zrobić emisję akcji. Wyemitowała kolejne tysiąc akcji spółki. Argumentując swoją decyzję potrzebą zwiększenia kapitału na rozwój spółki. Czy dany pomysł ma sens i wierzymy zarządowi? Może obecna sytuacja jest szansą, albo zagrożeniem? Musimy ocenić co się wydarzy w przyszłości. Na daną chwilę wskaźnik cena zysk podwoił się.

P/E wskaźnik: czy warto pobierać gotowy wskaźnik?

Oczywiście mógłbym sobie pobrać gotowy wskaźnik, ale bardzo ważne jest powtarzanie i kombinowanie. Bo wtedy najlepiej angażujemy nasz umysł do działania. Dlaczego to jeszcze robimy? Bo nie wiem czy zwiększyła się liczba akcji czy nie. Bo jak była emisja to musimy dowiedzieć się dlaczego. Z samego wskaźnika P/E nie jesteśmy w stanie tego wywnioskować. Musimy jeszcze znać ilość akcji w przedziale czasu.

Dzięki własnoręcznym działaniom odkryłem bardzo ciekawą rzecz. Mianowicie, w jaki sposób konstruowane są wskaźniki P/E i podawane do publicznej informacji na serwisach internetowych. W szczególności jak weźmiemy pod uwagę roczny wskaźnik P/E. Generalnie powinien być brany pod uwagę cały rok np. 2017? Dokładnie to cały zysk netto z 2017 roku dzielony przez liczbę akcji a potem przez cenę. Niestety tak nie jest. Dlaczego?

Pod koniec grudnia 2017 roku mija cały rok obrotowy, ale jeszcze nie mamy dostępnego sprawozdania finansowego. Dlatego brane są pod uwagę 4 ostatnie kwartały. Czyli w przypadku 2017 roku są to 3,2,1 i 4 kwartał z 2016 roku.

Weźmy przykładowo ostatnie dane roczne spółki CEZ. W 2017 osiągnęli zysk netto w wysokości 3 094 109  000 złotych. Ich liczba akcji na koniec 2017 roku wynosiła: 537 992 065. Cena 1 akcji na koniec 2017 roku wynosiła: 77,12 zł.  Tworząc prosty wskaźnik P/E mamy: 77,12/(3 094 109  000/537 992 065) = 13,41

Teraz weźmiemy sobie pod uwagę informacje z 4 ostatnich kwartałów do obliczenia wskaźnika P/E. Tak wyglądał zysk netto za ostatnie 4 kwartały dla roku 2017:

4 kwartał 2016	1 kwartał 2017	2 kwartał 2017	3 kwartał 2017
-21 608   000	1 352 277 000	1 286 222 000	-10 923 000

Zysku za ostanie cztery kwartały osiągnęliśmy: 2 605 968 000 zł. Stwórzmy sobie wskaźnik. P/E= 77,12/(2 605 968 000/537 992 065)= 15,92. Spójrzmy jaki wynik mamy na popularnym serwisie stooq.pl:

Źródło: stooq.pl

W przypadku gdy weźmiemy za pełen rok zysk netto i stworzymy wskaźnik P/E to będzie on różnił się od tych, które podawane są na serwisach internetowych. Warto o tym pamiętać.

P/E wskaźnik: podsumowanie

Jeżeli jesteś początkującym inwestorem, to warto przebadać sobie wskaźnik samemu. Tak żeby w przyszłości wiedzieć dokładnie co on obrazuje i nie mieć problemu ze zrozumieniem. Istnieje kilka sytuacji w których wskaźnik może zmienić swą wartość. Powinniśmy wiedzieć dlaczego i wyciągać odpowiednie wnioski.