Jak inwestować w obligacje skarbowe

W dzisiejszym wpisie przedstawię Wam jak inwestować w obligacje skarbowe. Jest to kolejny wpis analizujący instrumenty dłużne. Poprzednio pisałem czym dokładnie są bony skarbowe i pieniężne oraz obligacje korporacyjne. Dzisiaj zrozumiecie też dlaczego powinniśmy obserwować poczynania polityków. W szczególności w momencie gdy mówimy o długu publicznym. W poniższym artykule znajdziecie sporo ciekawych grafik, dających do myślenia. Szczególnie jeżeli, zależy Tobie na przyszłości naszego kraju. 

Z pewnością możecie powiedzieć: my nie zainwestujemy w obligacje skarbowe! Nie będziemy pożyczać im pieniędzy na tak marny procent. Przecież i tak wszystkie zostaną zmarnotrawione na jakiś socjal! No dobra, nie ma problemu. Zostanie przeprowadzona aukcja dla inwestorów zagranicznych, zaciągniemy jako społeczeństwo dług w innej walucie. I w momentach słabej złotówki będziemy płacić spore odsetki z tytułu różnic kursowych. 

Jak inwestować w obligacje skarbowe: lista

Poniżej macie listę podlinkowanych wpisów. Klikając na strzałkę możecie rozwinąć każdą z list.

Jak zbudować oszczędności na emeryturę

Sprawozdania spółki akcyjnej

Podstawy inwestowania

Co warto wiedzieć o Obligacjach

Analiza fundamentalna i techniczna

Instrumenty Finansowe

Psychologia w inwestowaniu

Powyższy cykl edukacyjny powstaje w ramach współpracy z Michałem Stopką. Więcej o jego osobie przeczytacie tutaj.

Marzeniem Michała jest zbudowanie silnie wyedukowanego ekonomicznie społeczeństwa. Jest to jeden z kluczowych elementów, dzięki któremu Michał chce podwoić zarobki/PKB w Polsce. I sprawić aby miliony Polaków wróciły z imigracji do Polski. W tym celu stworzył cykl analiz: Zróbmy z Polski drugi Londyn (!) W szczególności Michał stawia na rozwój rynku kapitałowego i przedsiębiorczości, nie tylko słownie. Również zaangażował się finansowo w pomoc przy rozwoju mojego bloga. Będąc partnerem tego cyklu edukacyjnego. Pamiętajcie, decyzja każdego z Was o tym czy pomożecie drugiej osobie, może wpłynąć na losy naszego kraju. Tylko powstaje pytanie, ilu nas będzie? I czy będziemy wspólnie walczyć o dobro nas wszystkich. Pojedynczo jesteśmy tylko nic nieznaczącymi jednostkami. W grupie tworzymy ogromną siłę, która ma wpływ na przebieg spraw w Polsce.

Jak wygląda prawdziwe zadłużenie Polski?

Zanim przejdę do szczegółowego opisu jak inwestować w obligacje skarbowe, najpierw zobaczmy jak wygląda nasz dług publiczny na konkretnych liczbach.

Poniżej zamieściłem grafikę, jak wygląda struktura zadłużenia krajowego Skarbu Państwa. Na ostatnim słupku X 2016 przedstawia nam stan na październik 2016 r.:

Źródło: Ministerstwo Finansów

Jak możemy zauważyć większość długu krajowego to obligacje rynkowe. Mała cześć to bony skarbowe 3,5%. Poniżej zamieszczę Wam kilka grafik. Chciałbym żebyście wiedzieli jak wygląda nasza struktura długu w liczbach. I starali się wyciągnąć dla siebie ciekawe wnioski na przyszłość.

Rozkład długu krajowego i zagranicznego na wrzesień 2016 r.:

Uwaga: luty 2014 to nie spadek długu ale umorzenie obligacji z OFE (około 150 mld zł) i zapisanie tych zobowiązań emerytalnych jako zapisy w ZUSie. Jeżeli to uwzględnić, obecnie mamy porównywalny, rzeczywisty dług obligacyjny o około 150 mld zł wyższy. Czyli grubo powyżej jednego biliona złotych, już nie liczymy go w setkach mld zł (!). I to pokazuje, że jest to tylko wierzchołek góry lodowej. Sztuczna zamiana długu jawnego na dług ukryty nic nie zmienia. Co najgorsze prawdziwy dług Polski jest przez to kilka razy wyższy. Kiedyś Michał zebrał kilka szczegółowych analiz na ten temat w cyklu edukacyjnym tutaj: Bankructwo ZUSu i Polski: krach polskiej gospodarki i finansów publicznych w ciągu kilkunastu lat.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Dług krajowy: zapadalność obligacji 

Źródło: Ministerstwo Finansów

Dług krajowy: zadłużenie według rodzaju walut

Źródło: Ministerstwo Finansów]

Zapadalność zadłużenia Skarbu Państwa

Poniższa grafika przedstawia po prostu kiedy i ile SP musi wykupić obligacji skarbowych i kredytów:

Takie grafiki powinniśmy czytać zanim powiemy, że Państwo za chwilę upadnie bo posiada ogromne zadłużenie. Oczywiście dług nie jest najlepszym rozwiązaniem finansowania inwestycji. Można byłoby to zrobić lepiej i efektywniej. W tym wpisie oczywiście oceniać tego nie będę. Tylko chciałem zwrócić waszą uwagę na fakt, złożoności całego zagadnienia. I słysząc co chwile: „jutro kryzys bo mamy ogromny dług”. Zbijamy na tym ogromną popularność, a jak zawsze w życiu bywa prawidłowa odpowiedź: to zależy kiedy dokładnie będzie kryzys.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Jak inwestować w obligacje skarbowe: podział

Teraz możemy przejść do przyjrzenia się rynkowi obligacji. Jak możecie zobaczyć na obrazku poniżej: tak wyglądała oferta obligacji skarbowych w październiku 2016 roku. Teraz aktualna jest oferta na luty 2017 i zmieniło się tylko oprocentowanie obligacji 2 letnich do 2,1% z 2%.

Źródło: Obligacje Skarbowe

Jak możecie zauważyć mamy dostępne 4 różne okresy emisji obligacji:

• dwuletnie obligacje
• trzyletnie obligacje
• czteroletnie obligacje
• dziesięcioletnie obligacje

Dodatkowo mamy dostępne rożne rodzaje oprocentowania:

• stałoprocentowe
• zmiennoprocentowe
• indeksowane inflacją

Jak inwestować w obligacje skarbowe indeksowane inflacją

Bardzo często słyszymy, że nie warto inwestować w obligacje. Z uwagi na fakt, że całe oprocentowanie zje nam inflacja. Mając obligacje indeksowane rozwiązaliśmy problem? No nie do końca. Na początek sprawdźmy  co dokładnie wchodzi w skład obligacji indeksowanej inflacją:

inflacja w danym roku (stopa wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, przyjmowana dla 12 miesięcy i ogłaszana przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w miesiącu poprzedzającym pierwszy miesiąc danego okresu odsetkowego), w przypadku ujemnej stopy inflacji do ustalania oprocentowania brana jest wartość zerowa;

marża odsetkowa – marża jest dla posiadacza obligacji gwarancją, że przyrost oszczędności będzie zawsze wyższy od inflacji (i wyższy od zera w przypadku ujemnej stopy inflacji).

Źródło: Obligacje Skarbowe

Czy możemy uważać takie obligację za super inwestycje? Oczywiście to zależy. Zanim podjęlibyśmy decyzję o kupnie, powinniśmy rozważyć przynajmniej kilka wariantów, wypisanych poniżej:

• jeżeli spodziewamy się wysokiej inflacji to kupujemy obligacje skarbowe indeksowane inflacją (niestety nasze prognozy się nie sprawdziły i mamy deflację= otrzymujemy tylko marże odsetkową)
• kupiliśmy obligację długoterminową np. 10 letnią z oprocentowaniem stałym 4% w skali roki. A w tym samym czasie inflacja przewyższyła 5 punktów procentowych. I tak naprawdę realnie nasz kapitał w inwestycji stracił na wartości.

Tym przykładem chciałem Wam zobrazować, że każda Wasza decyzja ma znaczenie. I nie warto kierować się złotymi zasadami giełdowymi. W momencie gdy jesteście początkującymi inwestorami. Musimy zdobywać wiedzę z szeroko pojętych finansów. Tak żeby w przyszłości móc ocenić:

• czy w danym okresie możemy spodziewać się inflacji
• czy w danym okresie możemy spodziewać się deflacji
• czy w danym momencie RPP (Rada Polityki Pieniężnej) obniży stopy procentowe i jak wpłynie to na cenę obligacji?

Większość z nas jest w stanie podstawić sobie do wzoru cyfry i na końcu wyliczyć rentowność obligacji. Tylko ekonomia nie działa w taki sposób. My jako miliony Polaków podejmujemy codziennie decyzje ekonomiczne, które przekładają się na realne wyniki gospodarcze.

Jak inwestować w obligacje skarbowe detaliczne i hurtowe

Inwestując w obligacje skarbowe możemy spotkać się z dwoma określeniami:

• emisja obligacji skarbowych nazywanych detalicznymi przeważnie jest kierowana do osób fizycznych z uwagi na bardzo niski nominał. Przeważnie wynoszący 100 złotych za jedną obligację
• emisja obligacji skarbowych nazywanych hurtowymi kierowana jest do osób prawnych. Chociaż nabywcami obligacji mogą być również osoby fizyczne. Z uwagi na zdecydowanie wyższy nominał. Przeważnie wynoszący 1000 złotych za jedną obligację

Jak inwestować w obligacje skarbowe: DSPW

Dla osób, które nie wiedzą czym jest DSPW, są to dealerzy skarbowych papierów wartościowych. Do czego są oni potrzebni? Dokładnie to są jedynymi uprawnionymi podmiotami mogącymi brać udział w przetargu na skarbowe papiery wartościowe. Zgodnie z informacją na stronie ministerstwa finansów:

Od początku 2003 roku z przywileju nabywania SPW na przetargach mogą korzystać wyłącznie podmioty posiadające status Dealera Skarbowych Papierów Wartościowych (DSPW). System DSPW został powołany do życia w celu zapewnienia bezpieczeństwa finansowania pożyczkowych potrzeb budżetu państwa, poprawy płynności, przejrzystości i efektywności rynku SPW.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Poniżej zamieszczam Wam informacyjnie listę DSPW w 2017 roku:

Źródło: Ministerstwo Finansów

Jak inwestować w obligacje skarbowe: dług Państwa

Pisząc o obligacjach skarbu państwa mamy właśnie na myśli dług państwa. Bo w większości dług Państwa pochodzi przede wszystkim z emisji obligacji skarbowych. Czy będzie ona skierowana do podmiotów krajowych czy zagranicznych to już bez różnicy. Chociaż znajdzie się jedna istotna różnica, waluta emisji.

Spójrzmy na zapisy w ustawie budżetowej na 2017 r.:

Art. 4. Źródłem pokrycia potrzeb pożyczkowych budżetu państwa, w tym pokrycia deficytu budżetu państwa, są środki pozostające na rachunkach budżetu państwa w dniu 31 grudnia 2016 r., przychody z tytułu sprzedaży skarbowych papierów wartościowych, przychody z tytułu kredytów i pożyczek, przychody z prywatyzacji oraz przychody z innych tytułów.

Źródło: Ministerstwo Finansów

I na zakończenie do skarbowych papierów wartościowych zaliczamy przede wszystkim:

• • bony skarbowe

• obligacje skarbowe

Jak inwestować w obligacje skarbowe: podsumowanie

Dlaczego przedstawiłem w tym wpisie jak wygląda dług krajowy? W szczególności dlatego, że od wszystkich z nas zależy czy Polska dalej będzie zadłużać przyszłe pokolenia. Jak będziemy dalej mieli gdzieś co politycy wyrabiają. Czy rozdają pieniądze na lewo i prawo to pozostawimy swoim następcom ogromne zadłużenie, którego spłacenie będzie naprawdę ogromnym problemem.

Tak naprawdę to nie jest dług Państwa, tylko nas wszystkich: obywateli Polski. Żyjąc na kredyt nie będziemy w stanie zbudować silnej gospodarki. Chyba, że byłby to kredyt inwestycyjny. Przewyższający swoją stopą zwrotu wysokość odsetek w przyszłości do zapłacenia. Niestety dług Polski jest związany tak naprawdę z bieżącym rozdawnictwem i notoryczną dziurą budżetową. Która jest w Polsce rok w rok od upadku poprzedniego systemu: Rekordowa dziura budżetowa i nadwyżka: Polska i Niemcy 🙁

Obligacje skarbowe to dług, czy zaciągając dług wykorzystamy środki w dobry czy zły sposób to zależy. Przede wszystkim zależy od nas. W jaki sposób reagujemy na kolejne posunięcia władzy: zmieniających się co wybory rządów. Czy jak to przeważnie bywa, machniemy ręką i powiemy: „oni mają”.

Literatura:

http://www.finanse.mf.gov.pl/dlug-publiczny/bony-i-obligacje-hurtowe/informacje-podstawowe
http://www.obligacjeskarbowe.pl/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Obligacja_skarbowa