Kontrakty terminowe: podstawowe podstawy

Ostatnio opublikowałem dla Was wpis o opcjach na giełdzie. Gdzie w miarę przyjazny sposób opisałem Wam w jaki sposób spojrzeć na opcje okiem początkującego inwestora. W dzisiejszym wpisie przedstawię w podobny sposób kontrakty terminowe. Poznamy podstawowe pojęcia z nimi związane.

Kontrakty terminowe: lista

Poniżej macie listę podlinkowanych wpisów. Klikając na strzałkę możecie rozwinąć każdą z list.

Jak zbudować oszczędności na emeryturę

Sprawozdania spółki akcyjnej

Podstawy inwestowania

Co warto wiedzieć o Obligacjach

Analiza fundamentalna i techniczna

Instrumenty Finansowe

Psychologia w inwestowaniu

Powyższy cykl edukacyjny powstaje w ramach współpracy z Michałem Stopką. Michał jest moim mentorem (info): partnerem trzech cykli edukacyjnych. Więcej na temat jego dwudziestoletniego doświadczenia jako inwestor indywidualny, analityk akcji/zarządzający przeczytacie tutaj.

Marzeniem Michała jest zbudowanie silnie wyedukowanego ekonomicznie społeczeństwa. Jest to jeden z kluczowych elementów, dzięki któremu Michał chce podwoić zarobki/PKB w Polsce. I sprawić aby miliony Polaków wróciły z imigracji do Polski. W tym celu Michał od 2007 roku prowadzi swojego bloga, gdzie już stworzył (i dalej tworzy) bazę wiedzy na temat inwestowania, gospodarki, demografii. Generalnie rzeczy ważnych dla każdego jak i dla przyszłości Polski. W tym celu stworzył między inny ten wpis: Jak rozpocząć inwestowanie? Co najpierw przeczytać lub zrobić? oraz poniższe cykle edukacyjne:

1. 10 artykułów:  „Jak inwestować przy pomocy funduszy inwestycyjnych oraz bezpośrednio na giełdzie?”
2. 10 artykułów o tym jak świadomie inwestować w spółki giełdowe: „Świadomy i aktywny inwestor giełdowy”: Struktura oszczędności Polaków: dlaczego tak mało oszczędności lokujemy na giełdzie?
3. Cykl edukacyjny 8 artykułów analizujący: Cykl Kondratiewa, krach 1929, demografię Japonii wersus Polska oraz fundamentalną analizę rynku miedzi, złota, ropy naftowej i gazu ziemnego: Krach i Wojna: pięćdziesięcioletni Cykl Kondratiewa a granice kreowania długów.
4. Seria edukacyjna dwudziestu artykułów „Jak zrobić z Polski drugi Londyn i podwoić wynagrodzenia?„
5. Seria edukacyjna o cyklu dziesięcioletnim (kilkanaście artykułów):  Prawdziwy rynek pracownika 🙂 Rok 2017/2018 będzie masakra! Obniżenie wieku emerytalnego -2 mln pracowników! Cykl dziesięcioletni na rynku pracy i w polskiej gospodarce

W szczególności Michał stawia na rozwój rynku kapitałowego i przedsiębiorczości, nie tylko słownie. Również zaangażował się finansowo w pomoc przy rozwoju mojego bloga. Będąc partnerem tego cyklu edukacyjnego. Pamiętajcie, decyzja każdego z Was o tym czy pomożecie drugiej osobie, może wpłynąć na losy naszego kraju. Tylko powstaje pytanie, ilu nas będzie? I czy będziemy wspólnie walczyć o dobro nas wszystkich. Pojedynczo jesteśmy tylko nic nieznaczącymi jednostkami. W grupie tworzymy ogromną siłę, która ma wpływ na przebieg spraw w Polsce.

Kontrakty terminowe: definicja

Zaczniemy podobnie jak w przypadku opcji, spójrzmy na definicję kontraktów terminowych z Wikipedii:

Kontrakt terminowy – umowa sprzedaży, w której kupujący zobowiązuje się do nabycia, a sprzedający do sprzedaży w ściśle określonym, przyszłym czasie po ściśle określonej w momencie zawarcia transakcji cenie, określonej ilości wystandaryzowanego instrumentu bazowego lub dokonania równoważnego rozliczenia finansowego. Instrumentami bazowymi mogą być dowolne wartości ekonomiczne, które można wyliczyć w sposób niebudzący wątpliwości (np. surowce, akcje, waluty, indeksy giełdowe).

Źródło: Wikipedia 

Popatrzmy teraz do kolejnego akapitu na przykład.

Kontrakty terminowe: przykład

W przypadku kontraktów terminowych nie powinniśmy mieć specjalnej trudności w zrozumieniu co poeta miał na myśli. Rozłóżmy definicję na czynniki pierwsze w punktach. Możemy wyróżnić:

1. kupującego
2. sprzedającego

Po prostu Jan Kowalski może kupić kontrakt od Jana Iksińskiego, który kontrakt sprzedaje. W taki sposób, żeby dwie strony zawiązały między sobą umowę. Nasz kupujący nabywa prawo do kupna przykładowo 10 worków ziemniaków a nasz sprzedający zobowiązuje się 10 worków ziemniaków sprzedać. Popatrzmy dalej: „w ściśle określonym, przyszłym czasie po ściśle określonej w momencie zawarcia transakcji cenie, określonej ilości wystandaryzowanego instrumentu bazowego lub dokonania równoważnego rozliczenia finansowego.” Korzystając z naszego przykładu możemy ustalić, że: ziemniaki (kontrakty) powinny zawierać ściśle określony czas kiedy będą musiały zostać dostarczone, powinna zostać określona ich dokładna cena i ilość. A jeżeli Panowie dogadają się inaczej to mogą rozliczyć się w gotówce (zamiast dostarczać ziemniaki).

Podobnie odbywa się na naszej giełdzie, nikt nie dostarcza ziemniaków, tylko rozliczają się inwestorzy w gotówce.

Kontrakty terminowe: futures i forward

Na początku jak przeczytamy definicję kontraktów futures i forward to nie znajdziemy praktycznie żadnej różnicy, która rzuca się w oczy. I zaczniemy zastanawiać się dlaczego? Czym tak naprawdę się różnią? Osobiście miałem ten problem na początku swojej drogi z inwestowaniem. A odpowiedź jest bardzo prosta: kontrakty futures sprzedawane są na giełdzie. Posiadają tzw. standaryzację. Popatrzmy na szybką definicję standaryzacji z sjp:

standaryzacja: wprowadzenie jednolitych norm, zwłaszcza w przemyśle
źródło: sjp

Czyli kontrakty futures są jak garnitury z centrum handlowego: szyty dla wszystkich i można go kupić w centrum handlowym (giełdzie). A kontrakty forward są swojego rodzaju garniturem szytym na miarę w ekskluzywnym butiku odpowiednio dla klienta, czyli: nie kupimy go na giełdzie tylko na rynku OTC (obrót poza giełdowy) i każdy z nich posiada odpowiednie parametry.

Kontrakty terminowe: instrument bazowy

Na giełdzie bardzo często spotkamy się ze skrótowymi nazwami i różnymi instrumentami bazowymi, przykładowo na serwisie stooq.pl. Zgodnie z poniższą grafiką możemy wyróżnić kontrakty  terminowe na:

Źródło: stooq.pl

W ten sposób wygląda zapis kontraktów na poniższej grafice. W jaki sposób je rozszyfrować? Popatrzcie do kolejnego akapitu.

Źródło: stooq.pl

Kontrakty terminowe: nazwy skrócone

W ten sposób możecie odczytać nazwy skrócone kontraktów terminowych:

Źródło: GPW

Kontrakty terminowe: mnożniki

Tak wyglądają mnożniki, które pomagają nam zwiększyć dźwignię na kontraktach terminowych:

Źródło: GPW

Czym są w ogóle mnożniki? Mnożniki po prostu pozwalają nam zwiększyć dźwignię w naszych kontraktach terminowych. Przykładowo bez dźwigni 1 punkt na indeksie mógłby kosztować 1 złotych. Czyli w przypadku gdyby indeks WIG20 wyniósł 2400 punktów to wartość kontraktu wyniosłaby 2400 zł a w przypadku WIG20 mamy mnożnik 20, zgodnie z grafiką powyżej.

No dobra Bartek, ale czy trzeba mięć 48 tysięcy żeby kupić kontrakt terminowy? Więcej informacji na ten temat znajdziecie we wpisie Michała, który podlinkowałem w podsumowaniu.

Kontrakty terminowe: rachunek

Żeby móc inwestować/grać na kontraktach terminowych to musimy dodatkowo otworzyć sobie rachunek derywatów (opcje, kontrakty terminowe i warranty). Zgodnie z poniższą grafiką:

Jeżeli nie macie jeszcze konta w biurze maklerskim to możecie zerknąć na konto w Domu Maklerskim BOŚ banku, które poleca Michał: najlepsze IKE/IKZE oraz akcyjne rachunki maklerskie i platformy do inwestowania przy pomocy TFI (oprócz standardowego rachunku akcyjnego możecie też, w ramach umowy ramowej, otworzyć rachunek praw pochodnych w DM BOŚ).

Kontrakty terminowe: podsumowanie

Ten wpis miał pomóc początkującemu inwestorowi zdobyć podstawową wiedzę o kontraktach terminowych. Jeżeli jesteś mocno zainteresowany tematem kontraktów to znajdziesz bardzo fajny wpis u Michała: kontrakt terminowy na gpw: co warto o nich wiedzieć. Bardzo fajnie tłumaczy skąd w ogóle wzięła się koncepcja kontraktów terminowych. I dlaczego inwestowanie przy użyciu kontraktów może być (lub nie) ryzykowne.